Stanisław Dąbrowski o harcerskich drogach do niepodległości W indeksowanym w bazie Index Copernikus International Journals Master List (ICV 2019 = 46.01) „Bibliotekarzu Lubelskim” 2020 na stronach 43-54 ukazał się artykuł naszego kolegi red. Stanisława Dąbrowskiego, zatytułowany „ Harcerskie drogi do niepodległości na Lubelszczyźnie 1914 - 1920.” Traktuje on o udziale harcerzy w walkach o wolną Polskę w okresie I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r.

Red. Dąbrowski przypomina, że „Młodzież harcerska szczególnie zasłużyła się w walkach w obronie niepodległości w czasie wojen: polsko-ukraińskiej (1918-19) i polsko-bolszewickiej (1920). Ogółem liczba harcerzy, którzy w całej Polsce zgłosili się do służby ochotniczej w latach 1919-20 wyniosła ok. 6000. W wojnie bolszewickiej 1920 r. nie było praktycznie oddziału, który by nie posiadał w swoim szeregu żołnierzy, wyróżniających się krzyżem harcerskim na mundurze, na co zezwalał specjalny rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich jeszcze z listopada 1919 r. Razem z tymi, którzy już byli w służbie wojskowej od kilku lat, ogólna liczba harcerzy znajdujących się w wojsku w roku 1920 wynosiła ok. 9000. Dodać trzeba, że oprócz powyższej liczby, do służby pomocniczej zgłosiło się i czynnie brało w niej udział ok. 15 000 młodzieży harcerskiej obojga płci.”

Udział harcerzy i harcerek w odzyskaniu i utrwalaniu niepodległości podsumowała uchwała XII Zjazdu Walnego ZHP (Warszawa 1-3 IV 1932 r.), w której zacytowano słowa obecnego na Zjeździe Marszałka J. Piłsudskiego: „(…) wyście w pierwszym stanęli szeregu tych, którzy odważyli się sięgnąć po zaszczytne miano żołnierzy niepodległości (…) zdaliście raz jeszcze egzamin ze swej dojrzałości obywatelskiej i gotowości do ofiar. ”